حسن هانی‌زاده/ با شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، شورای راهبردی این جریان در جلسات متعدد سه گزینه را برای انتخاب به عنوان جایگزینی وی مطرح کرد. نخستین گزینه «خالد مشعل» است که حدود ۱۰ سال ریاست دفتر سیاسی حماس را به عهده داشت که از محبوبیت بالایی در میان فلسطینیان برخوردار است و البته ملاحظاتی هم در مورد انتخاب ایشان وجود دارد؛ چراکه او طی سال‌های گوناگون تمام هم و غم خود را به نزدیک شدن به ترکیه معطوف کرد و همین مسأله موجب دل‌گیری برخی از کشورهای محور مقاومت شد.

گزینه دوم «خلیل الحیه» است که هم اکنون به عنوان معاون دفتر سیاسی حماس ایفای نقش می‌کند. او چندی پیش یک سخنرانی کوبنده را از خود نشان داد که واکنش‌های زیادی در پی داشت و احتمال دارد که گزینه بعدی پس از اسماعیل هنیه باشد. گزینه سوم هم «موسی ابومرزوق» است که در آمریکا تحصیل کرده و هم اکنون یکی از اعضای ارشد دفتر سیاسی حماس به حساب می‌آید و ۳۰ سال است که عضو شورای رهبری حماس بوده اما عموماً مواضع لیبرالی دارد و به همین جهت چندان با انتخاب وی به عنوان جانشین اسماعیل هنیه موافق نیستند.

بر همین اساس به نظرم دو گزینه اول برای تصدی ریاست دفتر سیاسی حماس مدنظر خواهد بود و اگر خالد مشعل انتخاب شود احتمال دارد که روابط حماس با برخی از کشورهای محور مقاومت کمتر شود. او به لحاظ تحرکات میدانی و بینش سیاسی از یک پتانسیل بالایی برخوردار است و از سوی دیگر باید دانست که خالد مشعل ارتباط زیادی با عربستان، قطر، مصر و حتی ترکیه دارد.

ارتباط خالد مشعل با اردن هم یک ارتباط بسیار ویژه است. او در سال ۱۹۹۷ میلادی مورد حمله تروریستی موساد قرار گرفت و به نوعی مسموم شد. در همان زمان پادشاه اردن خطاب به اسرائیل اعلام کرد که اگر پادزهر این سم به خالد مشعل تزریق نشود، عوامل آن را شناسایی و اعدام خواهد کرد که در نهایت این تهدید پادشاه اردن موجب شد تا وی از مرگ نجات پیدا کند.

در این راستا باید توجه شود که خلیل الحیه پایگاه اجتماعی مناسب و خوبی در میان افکار عمومی فلسطین دارد و احتمال می‌رود که او هم به عنوان رئیس جدید دفتر سیاسی حماس منصوب شود. به هر ترتیب اگر خلیل الحیه انتخاب شود در قطر مستقر خواهد شد و راهبری این جریان را مانند گذشته به عهده خواهد گرفت.