دریان و دریانی ‎ها

دریان منطقه‌ای کشاورزی اما کم آب است که همین امر مهاجرت دریانی‌ها را شدت بخشیده است. کافی‌ است در یکی از پنج محله، «میدکاهو»، «دنوچ»، «تپه»، «مراد» و «کهریز» متولد شده باشی یا زادگاه پدری و خانوادگی‌ات باشد تا قدمت تشکیلات منسجم سرزمینی و یکی از قدرتمندترین تشکل‌های اقتصادی، عمرانی و ساختار دموکرات آن را دریابی که موجب شده تا همه خانوارهای منتسب به دریان از طرح‌های تأیید شده توسط هیأت سی نفره (بزرگ‌ترین و معتبرترین تشکل دریانی‌ها) بهره گرفته و پله‌های ترقی را طی کنند.
انجمن و اتحادی که حاج مهدی ابراهیمی دریانی با گفتن جمله «ناققا دنیز ده دی» در جمع همولایتی‌هایش تا متوجه شوند که «نهنگ در دریاست» و آن‌ها را تشویق به مهاجرت و «دل زدن به دریا» یعنی رفتن از روستا به دل پایتخت برای تغییر سرنوشت کرد.
این است که دریانی‌ها با داشتن الگویی همچون حاج مهدی هر کدام در هر رشته و فعالیتی که باشند سعی در تأثیرگذاری بیشتر دارند.
در دفتر شرکت سهامی چای عقاب نشستیم تا با جناب خسرو ابراهیمی دریانی فرزند ارشد حاج مهدی ابراهیمی دریانی موسس چای عقاب که یکی از بازرگانان مشهور چای و سازنده اولین شهرک‌ها در ایران بنام‎های “شهر آرا”، “دریان”، “تهران ویلا” و “آریا شهر” (صادقیه فعلی) و همچنین از مردان موفق اقتصادی و خیر سازنده‌ی مدرسه، بیمارستان، حمام و مراکز بهداشتی بوده ‎اند، مصاحبه ای داشته باشیم.
مرحوم حاج مهدی ابراهیمی دریانی در شهر فعلی دریان (داریان) در شمال تبریز (ارونق و ارزاق) بدنیا آمده‎ اند. وی گرچه تحصیلات بالایی نداشت ولی دارای نبوغ و استعداد فوق‎العاده فراوان و همراه با دل و جرات بوده و از وی مردی موفق و اثرگذار ساخت. مهدی در زمان کودکی و نوجوانی، در دریان زندگی می‎کرد تا اینکه در معیت برادر بزرگترش علی اکبر ابراهیمی دریانی برای تجارت به روسیه رفت و سال‌ها در آنجا به کار پخش مواد غذایی مشغول بود. پس از انقراض حکومت تزار در روسیه بالاجبار در معیت برادر به ایران برگشت و در شهر ارومیه (رضائیه) مشغول تجارت چای شد.
مهدی اما به آن مورد قناعت نکرده و همراه برادر به تهران آمده و در بازار چهار سوق بزرگ، سرای حاج زمان به تجارت چای مشغول ‎شد و بعداً یک برادر دیگر به‌نام حاج علیقلی ابراهیمی دریانی نیز به آن‌ها پیوست. پس از فوت مرحوم علی اکبر، در سال 1324 حاج مهدی مستقلا شرکت سهامی چای عقاب که یکی از بهترین و مشهورترین برندهای چای بوده را تاسیس و پس از آن، اقدام به تأسیس شرکت سهامی ساختمانی شهرآرا، که همان شهرآرای فعلی است نموده و شروع به آپارتمان‌سازی برای طبقات پایین، با دو الی سه اتاق خواب و با تمام امکانات نمود که درادامه همین کارها، مشکلات سیاسی برایش بوجود آمد. اما مرحوم دریانی دست از فعالیت برنداشته و به سازندگی ادامه داد که نتیجه آن ساخت “تهران ویلا” و “آریاشهر” (صادقیه فعلی) شد. معروف است که حاج مهدی دریانی بانی کلید زدن طرح آپارتمان‌های 55 متری در مجلس بوده است. در همین موقع بنا به موقعیت و رفتار انسانی وی، مورد احترام و التفاط تمام همشهری‎ها و اقوام قرار می‌گیرد به نحوی که رهبر معنوی و فکری آن‌ها می‌شود. از کارهای مهم این ابرمرد آذربایجانی، تأسیس بیمارستان هاشمی‎نژاد در میدان ونک و قسمتی از بیمارستان محب مهر می‎باشد. دریانی بزرگ در زمان حیات خود 40 مدرسه از ابتدایی تا دبیرستان در استان آذربایجان و سایر شهرستان‎ها احداث و در همین مدت در اکثر شهرها نسبت به ساخت درمانگاه و مسجد اقدام نموده و برای احیای قنوات و حتی مشارکت در کمک به سیل‌زدگان وقت اصفهان و مازندران در آن موقع با صرف یک میلیون تومان پیشقدم بود که به همین مناسبت دولت به ایشان تعهد کرد که پروژه‌های ساخت در اختیار ایشان گذاشته شود و در همان سال (1336)حاج مهدی دریانی به‌عنوان مرد سال ایران انتخاب شد.
با این گستردگی فعالیت و اثربخشی، از اینکه خدمات و کارهای خیرخواهانه وی به مطبوعات و رسانه‎ ها کشیده شود، راضی نبود چون ایمان داشت که همه کارها را به خاطر خدا باید انجام داد.
خاطرنشان کنم زمانی که دریانی بزرگ مدرسه دخترانه در دریان ساخت برخی از متعصبین دریان با ساخت مدرسه دخترانه مخالف بودند اما توضیح و توجیه حاج مهدی دریانی شنیدنی بود: «پسرهایی که از دریان می‎آیند و در سوپرمارکت مشغول به کار می‎شوند به علت فرهنگ شهرهای بزرگ، دیگر دختر دریان را نمی‎پسندند و ازاین رو مدارس دخترانه را تاسیس کردم تا دختران منطقه هم رشد فرهنگی داشته باشند».
حسین عیوضی دریانی
حسین عیوضی دریانی فرزند حاج علی اصغرعیوضی دریانی مدیر شرکت چای آلبالوی سفید که در این نشست حضور داشت با توجه به آشنایی و قرابت نزدیک با دریانی‌ها اظهار داشت: پدر موسس سوپرمارکت‎های زنجیره‌ای دریانی بوده است که الان در اکثر محل‎های مشهور وبه شکل مغازه‎ های دونبش وجود دارند.
نکته برجسته دیگر این‌که احداث حسینیه دریانی‌ها در سال 1360، مکان گردهمایی ثابتی به وجود آورد تا دریانی‌ها در مراسم جشن، مهمانی، عروسی، مذهبی، عزاداری و… گردهم آیند و عضوگیری بیشتری برای اتحاد بیشتر را باعث شوند.
وی داماد و همشیره ‎زاده حاج مهدی ابراهیمی دریانی‌ است و می‌گوید: نظر به اینکه زادگاه ما دریان درآن زمان دارای امکانات بالای کشاورزی نبوده لذا اکثر جمعیت دریان به کشورهای ترکیه، روسیه، آذربایجان شوروی و… برای کسب و کار می‎رفتند و مشغول فعالیت بودند که بعد از انقراض حکومت تزار و روی کار آمدن آتاتورک به ترکیه می‎رفتند. او با برادر و چند همشهری‎ دیگر در شهر فعلی «ایگدیر» در مرز ایران و آذربایجان به مدت 18 سال مشغول کسب وکار می‎شود تا اینکه به تهران بازگشته و با راهنمایی‎های مرحوم دایی‎هایش حاج علی اکبر و مهدی دریانی اولین خواربارفروشی مدرن و شیک تهران در خیابان انقلاب فعلی (شاه‎رضا سابق) روبروی لاله‎زار نو را به‌نام اقبال تأسیس می‎کند و چندین نفر از اقوام و همشهری‎ها را به‌کار می‎گیرد. در سال 1313 گرانترین مغازه‌ها در خیابان شاه رضا بود و از آنجائی که دریانی‎ها ادم‎های سخت کوشی بودند بعد از اذان صبح کسب و کار را آغاز و تا 12 شب ادامه می‌دادند و تمام مایحتاج مردم، حتی نفت در این خواربارفروشی‌های مدرن توزیع می‎شد. ریشه سوپرمارکت‎های دریانی از همین جا شکل می‎گیرد که در حال حاضر بهترین فروشگاه‌ها و سوپرماکت‎های تهران و حتی بعضی از شهرستان‌ها را شامل می‎شود. حاج مهدی دریانی سال‌ها پیش به مغازه‌داران اهل دریان می‌گفت: «شما باید این مغازه‌های کوچک را به مغازه‌های بزرگ و زنجیره‌ای تبدیل کنید. چون فکرش باز بود، چنین شد که امروز فروشگاه‌های زنجیره‌ای یاران دریا در هر کوی و برزن در حال فعالیت است. در سال‌های 1330 کلاً 20 مغازه دریانی (سوپرمارکتی) و شاید 10، 15 قهوه خانه در تهران بود، اما اینک بیش از 400 مغازه زنجیره‌ای فعال است. دریانی‎ها ضمن سخت کوشی همیشه به صداقت و رضایت‎مندی مشتری ایمان داشته و دارند و این تز را همشهری‎های ما در سوپرماکت‎های شیک و امروزی ادامه می‎دهند که الگوی بسیاری از افرادی است که در این رشته کار کرده ‎اند. گفتنی‌ست این سوپرمارکت‎ها فراسرزمینی شده و هم اینک در کشورهایی مانند کانادا خدمات فروشگاهی ارائه می‌دهد.