آیا استفاده از خرد جمعی برای حل مشکلات ایران می تواند مهم و کارساز باشد؟ این پرسشی به ظاهر ساده را از یکی از برجسته ترین اساتید دانشگاه های ایران و آمریکا پرسیدم.

به گزارش منشور اقتصاد ، پروفسور علی اکبر جلالی با بیان این که خرد جمعی، خرد گروهی یا هوش جمعی، یکی از مؤثرترین راهبردها در تصمیم‌گیری‌های مشترک برای هر جامعه یا کشوری است می گوید که به همین دلیل، اغلب کشورهای جهان با بهره‌گیری از تصمیم‌گیری جمعی، به تدوین یک قانون اساسی برای اداره کشور خود می‌پردازند. این قانون، در صورت رعایت، تمکین و به‌روزرسانی متناسب با تحولات روز جهان، می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت و شکوفایی باشد.
رئیس کرسی یونسکو در آموزش و یادگیری الکترونیکی در ادامه می گوید که زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری از هوش جمعی که تنوع دیدگاه‌ها، تجربیات و دانش را در بر بگیرد و بتواند مسائل را به چالش بکشد، کمتر توسعه یافته است. استفاده از خرد جمعی در ایران می‌تواند با تجزیه و تحلیل جامع، ارائه راه‌حل‌های خلاقانه و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر همفکری، تأثیرگذارتر از تکیه بر نظرات محدود و معمولاً ایدئولوژیک باشد که اغلب فاقد اثبات و تجربه کافی هستند.
استاد دانشگاه مریلند که استاد دانشگاه علم و صنعت ایران نیز است در مقایسه جامعه فرهنگی ایران با غرب می گوید که در ایران، خرد جمعی به طور کلی بستری برای تولید دانش ترکیبی ایجاد می‌کند که در مقایسه با دانش فردی یا گروه‌های محدود، نتایج بهتری به همراه خواهد داشت.
از پروفسور علی اکبر جلالی می پرسم بزرگترین چالش‌های علمی و اقتصادی که کشور ایران با آن مواجه است، چیست؟ و او چنین پاسخ می دهد:
امروزه جهان با چالش‌های گوناگون علمی و اقتصادی از جمله تغییرات آب و هوایی، ناامنی غذایی و پیامدهای ناشناخته گسترش فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی و متاورس در حوزه‌های آموزش، اخلاق و رشد اقتصادی جهانی مواجه است. در چنین شرایطی، بررسی چالش‌های علمی و اقتصادی ایران با نگاهی جامع، هم از منظر جهانی و هم متناسب با شرایط بومی، امری ضروری به نظر می‌رسد.
به عقیده من، یکی از بزرگترین چالش‌های علمی ایران، وضعیت نامناسب نظام آموزشی است که از مراحل ابتدایی تا دانشگاه و آموزش‌های عمومی، با الزامات عصر اطلاعات و جامعه ترکیبی واقعی-مجازی همخوانی ندارد. در بخش اقتصادی نیز، نبود شفافیت در نقش دولت یکی از مشکلات اصلی است؛ دولتی که به جای تمرکز بر تولید ثروت، به توزیع درآمدهای خود محدود شده است.
علاوه بر این، ناتوانی در ایجاد ارتباطات مؤثر با اقتصاد جهانی از طریق ساختارهای بین‌المللی، در حالی که امروزه مسیرهای بزرگ اقتصادی از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به سادگی و رایگان در دسترس هستند، چالشی جدی است که باید سریعاً حل شود. همچنین، بی‌توجهی به اهمیت داده به عنوان پول جدید و یکی از ارکان تولید ثروت در جوامع مدرن، از دیگر چالش‌های عمده اقتصادی ایران است.
این استاد دانشگاه مریلند می افزاید: افزون بر این‌ها، ضعف در سرمایه‌گذاری، رشد اندک و ناکافی بهره‌وری، پیری جمعیت، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، خطر کاهش ارزش پول ملی و گسترش فقر از دیگر مسائل جدی پیش روی کشور هستند که نیازمند راهکارهای فوری و جامع می‌باشند.

مصاحبه کننده -امین انشکانی