در حالی که سه کشور اروپایی برای اجرای احتمالی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران آماده می‌شوند، یک دیپلمات اروپایی تاکید کرد که این اقدام به معنای پایان راه دیپلماسی نیست و تهران نیز آمادگی ادامه گفت‌وگو را دارد، هرچند ایران فعال‌سازی «اسنپ‌بک» را فاقد وجاهت حقوقی می‌داند.

به گزارش منشور اقتصاد-هیات دیپلماتیک ایرانی روز سه‌شنبه با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس در ژنو گفت‌وگوهایی درباره فعالسازی «سازوکار ماشه» داشتند.

مکانیسم ماشه به طور خودکار تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را که تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران لغو شده بودند، دوباره اعمال می‌کند.

«کاظم غریب‌آبادی» معاون وزیر خارجه ایران شامگاه چهارشنبه و با اشاره به نشست روز گذشته خود و «مجید تخت‌روانچی» معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با مقامات تروئیکای اروپا تأکید کرد: «اروپایی‌ها از لحاظ حقوقی در موقعیتی نیستند که بخواهند مکانیزم اسنپ‌بک را فعال کنند و هیچ مبنای حقوقی برای چنین اقدامی وجود ندارد.»

پیشتر، سه کشور اروپایی شروطی را از جمله، ازسرگیری بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران، پاسخگویی درباره ذخایر عظیم اورانیوم غنی‌شده ایران و ازسرگیری دیپلماسی، از جمله با آمریکا را برای تمدید مهلت فعالسازی این سازوکار مطرح کرده بودند. موضوع نظارت آژانس در ایران بخش کلیدی این مذاکرات بوده است که جلسه قبلی آن در ژوئیه در استانبول برگزار شد.

مقامات ایران بارها تاکید کرده‌اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته‌ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است. ایران اعلام کرده است پاسخ آن به بازگردانی تحریم‌ها «شدید» خواهد بود.

به گزارش آکسیوس، روند فعال‌سازی «اسنپ‌بک» ۳۰ روز طول می‌کشد و اروپایی‌ها می‌خواهند این روند را قبل از اینکه روسیه ریاست شورای امنیت سازمان ملل را در ماه اکتبر بر عهده بگیرد، به پایان برسانند.

در همین رابطه، یک دیپلمات اروپایی مطلع تاکید کرد: «فعال کردن روند اسنپ‌بک به معنای پایان دیپلماسی نیست. سه کشور اروپایی همچنان برای تعامل با ایران در هفته‌های منتهی به اجرایی شدن تحریم‌های سازمان ملل آماده هستند.»

کاظم غریب‌آبادی هم شامگاه چهارشنبه تاکید کرد: «آمادگی ایران برای تعامل و تداوم تماس‌های دیپلماتیک همچنان وجود دارد. انتخاب با اروپاست؛ یا مسیر تقابل را انتخاب کنند یا مسیر تعامل و همکاری. اگر آنها راه سوءاستفاده حقوقی و سیاسی را برگزینند، ایران واکنش لازم را نشان خواهد داد. امیدواریم برخورد اروپایی‌ها عاقلانه و مبتنی بر دیپلماسی باشد.»

یک دیپلمات اروپایی دیگر در توضیح فعالسازی احتمالی روند مکانیسم ماشه به آکسیوس گفت: «رهبران سه کشور اروپایی فکر می‌کنند که ایران سال‌هاست که تعهدات خود را تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به وضوح نقض کرده و هیچ گام مشخصی برای اصلاح این وضعیت برداشته نشده است.»

در همین رابطه معاون وزیر خارجه کشورمان با اشاره به عملکرد اروپایی‌ها در سال‌های گذشته خاطرنشان کرد: «واقعیت این است که اروپایی‌ها هفت سال است برجام را اجرا نکرده‌اند. با این حال با کمال پررویی ادعا می‌کنند که به تعهدات خود عمل کرده‌اند. ما به آنها گفتیم اگر واقعاً برجام را اجرا کرده‌اید، گزارشی ارائه دهید که نشان دهد چه اقداماتی انجام داده‌اید. شاخص‌ها و اطلاعات موجود بیانگر آن است که اروپا نه تنها در ۷ سال گذشته به برجام عمل نکرده بلکه حتی تحریم‌های جدیدی نیز اعمال کرده است. آخرین نمونه این تحریم‌ها چند ماه قبل علیه کشتیرانی و صنعت هوایی ایران وضع شد.»

یک منبع دیگر بدون ارائه سند و مدرکی مدعی شد که هیات ایرانی در جلسه ژنو «هیچ دستاورد ملموس و دقیقی را روی میز نگذاشت.»

در همین حال، سه منبع در گفت‌وگو با آکسیوس مدعی شدند که وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان، بریتانیا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، گفته‌اند که «روز پنجشنبه مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال خواهند کرد.»

در شرایطی که تروئیکای اروپایی در رابطه با اقدام علیه ایران تهدید می‌کند، معاون وزیر خارجه ایران شامگاه چهارشنبه همچنین گفت: «اروپایی‌ها یک ماه پیش ایده تمدید را مطرح کرده بودند، اما ما یادآوری کردیم که صلاحیت این موضوع در شورای امنیت سازمان ملل است و هر تصمیمی باید در همان چارچوب گرفته شود.»

وی با اشاره به موضع‌گیری مشترک روسیه و چین در شورای امنیت افزود: «برای طرف‌های اروپایی روشن کردیم که اگر بخواهند از این مسیر سوءاستفاده کنند و به حسن‌نیت و تلاش‌های دیپلماتیک ایران بی‌اعتنایی نشان دهند، جمهوری اسلامی ایران واکنش لازم را نشان خواهد داد. در صورت ارسال نامه از سوی آنها، ایران نیز اخطارها و اقدامات متقابل خود را به شورای امنیت ارائه خواهد کرد.»

غریب‌آبادی همچنین هشدار داد: «اگر چنین اقدامی صورت گیرد، مسیر همکاری فعلی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متوقف خواهد شد و دیگر معنایی برای ادامه تعامل باقی نمی‌ماند. در این شرایط، اروپا نیز خود را از عرصه گفت‌وگو با ایران کنار خواهد گذاشت و باید صرفاً با اعضای شورای امنیت وارد مذاکره شود.»